De krapte op de arbeidsmarkt is nog steeds hoog. Op dit moment staan er 416.000 vacatures open, blijkt uit dinsdag gepubliceerde CBS-cijfers. Daar staat tegenover dat ruim 1 miljoen mensen in Nederland aan de kant staan.
Harde diploma-eisen
‘De krapte is vaak te vinden in sectoren met harde diploma-eisen. Denk aan de ICT, techniek, kinderopvang en zorg. Maar ook in de financiële dienstverlening en bij de overheid zijn de eisen star. Vaak gaat het ook om wettelijke eisen. Met als gevolg dat er schreeuwende tekorten zijn en dienstverlening minder geleverd kan worden. Dit zorgt ervoor dat Nederland steeds meer vast dreigt te lopen. Zeker nu we vergrijzen en de krapte structureel lijkt te zijn,’ aldus Piet Fortuin. ‘Het roer moet zowel bij werkgevers als bij de overheid om. We moeten op een nieuwe manier naar arbeid gaan kijken.’
Doorgeschoten
Het CNV erkent dat veel wettelijke eisen deels terecht zijn, zoals in de zorg. ‘Maar we schieten door in onze hang naar diploma’s en certificaten. We houden honderdduizenden mensen aan de kant die prima zouden kunnen werken. Zo heeft iedereen in de kinderopvang MBO4 niveau nodig. De opvang loopt hierdoor vast waardoor veel mensen niet kunnen werken omdat ze geen opvang hebben. Een zij-instromer met MBO2 niveau zou uitstekend kunnen ondersteunen bij de verzorging van kinderen, onder toezicht van een MBO4 medewerker. De kinderopvang heeft 30.000 extra mensen nodig. Het is een kwestie van slimmer nadenken, buiten de gebaande kaders denken en selecteren op competenties en potentieel, in plaats van het blindstaren op diploma’s.’
Oudere werknemers
Een groep die ook vaak buiten de boot valt, zijn oudere werknemers. 66% van de 55-plussers heeft moeite met het zoeken naar een nieuwe baan, blijkt uit eerder CNV-onderzoek. ‘Dit is natuurlijk bizar: zij barsten van de ervaring en opgedane competenties. Maar krijgen afwijzing op afwijzing, vaak omdat ze niet de juiste papieren hebben. Een gemiste kans, voor zowel werkgever als werkzoekende.’
Zinloos WO-niveau
Naast een fetisj voor diploma’s is er in sommige sectoren ook een doorgeslagen hang naar WO-niveau. Bij overheden groeien de personeelstekorten, terwijl juist daar vaak WO-niveau wordt gevraagd, voor bijvoorbeeld beleidsadviseurs. ‘Beleidsontwikkeling is steeds vaker een kwestie van creativiteit. Buiten de kaders denken om oplossingen te vinden voor maatschappelijke problemen, denk aan migratie, klimaat en bestuurlijke vernieuwing. Creativiteit is belangrijker dan rapporten schrijven, iets dat je vooral op de universiteit leert. Veel maatschappelijke problemen vragen nu om een vernieuwende oplossing. Daar hebben we een ander type mens voor nodig maar ook een nieuwe manier om naar arbeid te kijken.’
