Chris Nijdam staat in een huisartsenruimte. Hij kijkt toe hoe de bloeddruk van een vrouw wordt gemeten.

Is in tijden van krapte alles geoorloofd?

Personeel vinden, binden en behouden

Talent vinden en behouden is lastiger dan ooit. Het personeelstekort wordt steeds nijpender en meer en meer medewerkers pakken al na de eerste paar maanden hun biezen. Hoe zorg je dat iemand aan boord van je organisatie stapt en er ook blijft? Vragen bijzondere tijden om bijzondere maatregelen?

Huisartsen die zelf patiënten inplannen, telefoontjes aannemen of triage doen; het personeelstekort binnen de zorg wordt benarder. Huisarts Chris Nijdam heeft een praktijk in Utrecht en loopt hier ook tegenaan: ‘Vooral het vinden van assistenten is een probleem. We moeten echt op zoek naar mensen. Meer en meer assistenten willen niet meer in dienst en kiezen voor werk als zzp’er. Zij zijn lastiger aan de praktijk te binden omdat ze in principe zo bij iedereen aan de slag kunnen. Wij hebben gelukkig een afspraak met een freelancer voor vaste dagen.’

Investeren in medewerkers

In tijden van schaarste moet je creatief zijn. Nijdam weet dat je potentiële medewerkers niet vangt door traditionele verleidingstechnieken. Dat vraagt om een stevig staaltje omdenken. ‘Omdat de werkdruk zo hoog is, is er weinig tijd voor begeleiding. Dat betekent een tekort aan opleidingsplekken. Wij maken soms de afspraak dat we investeren in een opleidingsplek, mits diegene na afronding van de opleiding bij ons blijft. Uiteraard als het van twee kanten bevalt.’

Leren door te doen

Een win-win situatie, want die nieuwe medewerkers hoef je niet nogmaals in te werken. Na een jaar stage kennen ze immers het reilen en zeilen van de praktijk. En dat scheelt, want inwerken blijft de bottleneck voor huisartsen. Nijdam: ‘We hebben protocollen op papier, maar binnen een praktijk zijn veel ongeschreven regels. Die leer je enkel door naast iemand te zitten. We kunnen alles uitschrijven, maar uiteindelijk gaat het om kilometers maken.’

Een fijne werkgever

Personeel bij je houden, betekent investeren in binding. ‘Je moet zorgen dat het hier zo leuk is, dat medewerkers niet naar een ander willen’, zegt Nijdam. ‘Dat zit in kleine dingen. Bijvoorbeeld door benaderbaar te zijn. We zijn niet meer de autoritaire huisarts van vroeger, mijn deur staat altijd open voor vragen. Ook hebben we elk kwartaal overleg hoe het gaat. Loopt iemand ergens tegenaan, moeten er dingen anders? Daarna gaan we met z’n allen uit eten. Ik wil bovendien regelmatig een aardigheidje geven, gewoon als blijk van waardering.’

Tekorten in het onderwijs

Ook Monique Keeldar, managing director bij Dynamic Activities, weet hoe belangrijk goed werkgeverschap is. Haar bedrijf is een educatieve partner voor scholen en onderwijsinstellingen. Ze biedt, samen met haar team, complementair onderwijs en plaatst (vak)leerkrachten op verschillende scholen. En bij het laatste wringt de schoen. Het tekort aan (vak)leerkrachten is voelbaar in de hele sector en de vraag neemt toe van scholen.

Luisteren naar je medewerkers

Keeldar: ‘Wij denken dat het belangrijk is dat je goed luistert naar je mensen. Uiteindelijk wil iedereen gezien en gehoord worden. Hoe beter wij in beeld hebben waar onze mensen gelukkig van worden, hoe beter wij daarop kunnen aansluiten. Wij zijn een betrokken organisatie en persoonlijk contact is heel belangrijk. Dat helpt om er snel bij te zijn als iets in hun situatie of behoeftes verandert. Daarnaast organiseren we bijeenkomsten voor hun ontwikkeling of ter ontspanning en gezelligheid.’

Kansen zien

Hoewel de inspanning om personeel te vinden én te behouden steeds groter wordt, prikkelt het Keeldar ook om creatieve oplossingen te bedenken. Bijvoorbeeld door het onderwijs te helpen slim te organiseren of anders in te richten. Enerzijds om efficiënte oplossingen te vinden en anderzijds om opdrachten beter aan te laten sluiten bij het onderwijspersoneel. Ook start haar bedrijf binnenkort met een pilot om zeven Surinaamse leerkrachten in Nederland op te leiden. ‘Ze worden hier in Nederland volledig opgeleid tot een bevoegde leerkracht. In de tussentijd mogen ze aan de slag op scholen. Na het behalen van hun diploma en bevoegdheid, krijgen ze hier een baan als leerkracht. Een duurzame instroom in het Nederlandse onderwijs dus.’

Deze leerkrachten hebben al veel ervaring in het Surinaamse onderwijs en worden hier verder opgeleid. ‘We hebben hier inhoudelijk en op het gebied van integratie een intensief programma ontwikkeld zodat we de juiste succesvoorwaarden scheppen voor die duurzame instroom. Ook wordt er daarom tijdens de selectie veel tijd besteed om verwachtingen en wensen goed af te stemmen. Een win-winsituatie.’

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in WNL 3 OPD/OND/Z&W, september 2022.

Chris Nijdam staat in een huisartsenruimte. Hij kijkt toe hoe de bloeddruk van een vrouw wordt gemeten.
Chris Nijdam: ‘Je moet zorgen dat het hier zo leuk is, dat medewerkers niet naar een ander willen.’ (foto: René Bouwman)

Welcome onboard

Ook gemeenten kampen met een tekort aan goed personeel. A&O-fonds Gemeenten heeft als doel Nederlandse gemeenten vitaal en wendbaar te houden, zodat ze optimaal aansluiten bij de veranderende samenleving. Het fonds biedt tools, subsidies en kennis. Een voorbeeld is de handreiking Onboarding-programma. Hiermee stimuleert het fonds om gemeenten te focussen op de inwerkperiode.

Goede onboarding zorgt ervoor dat nieuwe collega’s zich sneller hun rol eigen maken en langer willen blijven. De handleiding neemt de lezer mee in het ontwikkelen van een succesvol onboarding-programma. Met de ‘welkom onboard-checklist’ staan alle stappen voor een integrale onboardingstrategie. Ook deelt men tips om het onboarden makkelijk en leuk te maken. Enkele voorbeelden:

-Speeddate met de hoofden van verschillende afdelingen

-Een welkomstpresentje gerelateerd aan de gemeente

-Spoorzoeken om het gebouw beter te leren kennen en collega’s te vinden

De hele handreiking download je op de website van A&O (www.aeno.nl, zoek op ‘onboarding’.)