Minder achter de feiten aanlopen en beter met collega’s overleggen en samenwerken. Dat waren de doelen toen Kim Bunt, mbo-docent paraveterinair op het Zone College in Deventer, en haar collega’s twee jaar geleden een programma volgden van leerKRACHT. ‘Het blijft een proces en we komen niet overal aan toe, maar het heeft ons tot nu toe ontzettend geholpen.’
Onderzoek
En dat zien ook de Universiteit Utrecht en onderzoeksbureau Oberon. Zij deden drie jaar lang research naar de onderwijsmethode op 118 scholen in mbo en primair en voortgezet onderwijs. Hieruit bleek dat op deze scholen binnen één jaar een lerende cultuur is ontstaan. Ook blijkt de samenwerking binnen teams op scholen – die werken met de methode – zeer intensief en blijvend duurzaam. Deelnemers zijn en blijven enthousiast en leerKRACHT creëert snel een verbetercultuur op school. De onderzoekers kennen geen ander programma dat dit eerder is gelukt.
Bunt had net een fusie met een andere school achter de rug toen ze startte met het coachprogramma van leerKRACHT. ‘We zijn toen begonnen met werken volgens het emergente school-principe van Ben van der Hilst (samenwerking tussen leraren is ingebed in de organisatiestructuur en van vrijblijvendheid ontdaan, red.). We wisten alleen niet goed hoe we zo’n organiserende taak moesten volbrengen. Het was enorm zoeken. Voor mijn gevoel deden we het lesgeven er soms een beetje bij. Daar heeft leerKRACHT ons bij geholpen.’
Bordsessie
Met zeven collega’s deed Bunt mee met het coachingprogramma. ‘Tijdens de sessies leer je werken met vier instrumenten: de bordsessie, samen lessen ontwerpen, elkaars lessen bezoeken en de stem van de leerling. Dit gaat in drie stappen. Eerst start je op met een groepje docenten en schoolleiding, vervolgens introduceer je de instrumenten in je team en tot slot bouw je de nieuwe manier van werken stap voor stap uit op school. Daarbij bezoek je met je groepje vijf bijeenkomsten per jaar, waar je je ervaringen uit kan wisselen met andere mensen uit het onderwijs en oefent met de aangereikte instrumenten. Dit kan met docenten van de basisschool zijn, maar ook met de schoolleiding van een middelbare school.’
Expertcoaches
En dan komt Annemieke Schoemaker om de hoek kijken. Zij is een van de expertcoaches die docenten en schoolleiders begeleidt. ‘Ik kom op scholen langs en ben aanwezig tijdens de startdag’, vertelt ze. ‘Je moet de programma’s niet zien als een blauwdruk. We kijken op de startdag echt naar wat docenten en scholen zelf willen en wat hun ambities zijn. Daarop passen we de programma’s aan.’
‘Tijdens een bordsessie, dat is een van de instrumenten waarmee we werken, schrijven we de doelen en acties op’, gaat de expertcoach verder. ‘In het primair onderwijs zie ik dat er bijvoorbeeld aan wordt gewerkt dat leerlingen meer meedenken. Bijvoorbeeld dat ze zelf hun spullen opruimen of weten waarom ze iets moeten leren. Op het mbo willen docenten er voornamelijk aan werken dat studenten actiever deelnemen aan een les en dat het onderwijs praktijkgerichter wordt. Schoolleiders hopen vooral dat iedereen zich meer verantwoordelijk gaat voelen voor de kwaliteit van het onderwijs. Docenten zijn individueel heel druk met hun lessen, maar er zijn ook gezamenlijke ambities.’
Lockdown
Bunt is nu leerkrachtcoach: zij coacht haar collega’s en houdt in de gaten dat het proces goed blijft verlopen. ‘Ik heb wekelijks een werksessie met mijn team en dan gaan we bij het bord met onze doelen staan. Voorheen waren er regelmatig collega’s afwezig, maar inmiddels merk ik dat het hele team erbij wil zijn. We komen echt niet aan elk instrument toe, maar het werkt wel voor de communicatie en de samenwerking.’
‘Tijdens de lockdown in maart waren natuurlijk veel docenten bang om hun studenten “kwijt” te raken, omdat iedereen thuiszat’, blikt ze terug. ‘Wij hebben onze bordsessie erin gehouden en dronken elke ochtend via Teams een kopje koffie met elkaar. We hebben gelijk veel feedback van leerlingen verzameld, wat ook onderdeel is van de leerKRACHT-aanpak, en wisten daardoor waar studenten tegenaan liepen. En het heeft effect gehad: ondanks de pandemie, was de leeropbrengst in deze periode best hoog. Studenten voelden zich gehoord.’
Aanrader
De mbo-docent merkt dat ze met haar collega’s gerichter het onderwijs aan het verbeteren is en meer bij elkaar in de lessen meekijkt. ‘Ik vind leerKRACHT echt een aanrader. Je school moet het wel faciliteren en het kost tijd om het je eigen te maken. Het is zeker geen wondermiddel, maar het is het wel waard. We werken nu meer samen aan onze doelen, heel fijn.’
Volgens Schoemaker is het belangrijk om die doelen klein te houden. ‘Dat is ook het geheim van het succes van leerKRACHT. Door de doelen zo beperkt mogelijk te houden, kan er in één of twee weken veel gebeuren. Het zijn hele praktische zaken en door daar wekelijks bij stil te staan, kun je veel bereiken. Leraren leren van elkaars aanpak en door gebruik te maken van elkaars talenten en kennis, kun je als school ver komen.’
Stichting leerKRACHT is er voor basisscholen, speciaal onderwijs, middelbare scholen, mbo en lerarenopleidingen. Voor meer informatie: info@stichting-leerKRACHT.nl, 085 4015794 (ma-do)
