Paarse Vrijdag hard nodig

Deze week is het Paarse Vrijdag, de dag waarop scholieren en onderwijspersoneel met het dragen van de kleur paars hun solidariteit betuigen met lhbti’ers. Overgewaaid uit de VS, wordt de dag sinds 2010 ook hier gevierd. ‘Een groot deel van ons team draagt die dag paars en spreekt met hun leerlingen over deze thematiek. Dat is heel mooi om te zien, en geeft mij als queer docent een veilig gevoel.’

Iva is docent en lid van de GSA (Gender Sexuality Alliance) op de locatie Molenhuispad van het Christelijk Lyceum Delft en vertelt over het belang van Paarse Vrijdag: ‘Soms wordt gedacht dat Paarse Vrijdag een soort lhbti-propagandacampagne is, maar voor mij is het juist een moment om te erkennen dat deze thema’s gevoelig zijn, en dat het logisch is dat leerlingen vanwege geloof, opvoeding of andere factoren niet staan te springen bij het dragen van een paarse trui en een regenboogvlag. Paarse Vrijdag biedt dan een mooi moment om enerzijds begrip te tonen voor andere meningen, en om anderzijds toe te werken naar een gedeeld gevoel van wederzijds respect.’

Ook CNV vindt dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn en zich veilig moet kunnen voelen op school. Uit eerder onderzoek van de bond blijkt dat bij 17% van de respondenten uit het primair onderwijs zichtbaar aandacht wordt besteed aan Paarse Vrijdag, in het voortgezet onderwijs 67%, mbo 45%, hbo 23% en universiteiten 12%. Dat aandacht voor deze dag niet door iedereen enthousiast wordt ontvangen, bleek ook uit een reactie van een deelnemer aan het onderzoek: ‘Burgerschap staat onder druk. Na een les over Paarse Vrijdag van mijn collega staan er boze ouders op de stoep. We moeten pál staan voor onze emancipatie en verworvenheden.

‘Dat blijft spannend’

‘Ik behoor zelf tot de lhbti-gemeenschap’, vertelt Iva, ‘maar wacht met hierover vertellen tot Paarse Vrijdag. Ik wil eerst met mijn leerlingen praten over deze thematiek zonder dat ze weten over mijn geaardheid, zodat zij zich vrij genoeg voelen om hun mening te delen. Hierna vertel ik over mijn persoonlijke connectie met deze dag. Dat blijft elke keer spannend, maar ik doe het toch. Ik vertel hun over de agressie die ik ervaar, maar ook over hoe fijn het is om jezelf te kunnen zijn. Ik vind het belangrijk dat leerlingen zich realiseren dat lhbti’ers heel normale mensen zijn. Ik geef ook aan dat leerlingen die met dit onderwerp worstelen mij altijd mogen aanspreken of mailen hierover.’

‘Op de vraag of mijn school een plek is waar iedereen, personeel en leerlingen, zichzelf kan zijn, zou ik “ja” willen zeggen. In elk geval is het personeel erg open; ik heb mij bij collega’s nog nooit onveilig gevoeld. Een groot deel van het team draagt paars op Paarse Vrijdag en spreekt met hun leerlingen over deze thematiek. Dat is heel mooi om te zien, en geeft mij als queer docent een veilig gevoel.’

'We blijven in gesprek'

Eerder onderzoek wijst echter uit dat jongeren gemiddeld genomen de afgelopen jaren minder tolerant zijn geworden tegenover de lhbti-gemeenschap. Iva herkent dit: 'Deze dag levert positieve, maar soms ook negatieve reacties op bij leerlingen. Ik merk dat collega’s hier behoorlijk van kunnen schrikken. Deze incidenten worden gelukkig serieus genomen.'

Eelke Smulders, directeur van de locatie, sluit hierbij aan: 'Het is belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven. Zo doen we dat op deze school: ook als er incidenten zijn, dan spreken we met de betrokkenen hierover. Want door in gesprek te gaan, leer je elkaar kennen en begrijp je wat iemand echt bedoelt. Of je het nu met een ander eens bent of niet, het draagt bij aan begrip en wederzijds respect.'

Iva sluit af: 'Vanuit de organisatie van Paarse Vrijdag doen we ons best om veiligheid te creëren, maar wij merken ook dat het onderwerp gevoelig ligt. Juist om deze reden is de positieve boodschap van Paarse Vrijdag hard nodig. We denken in Nederland vaak dat we er op het gebied van homo-emancipatie wel zijn, maar de praktijk wijst iets anders uit. Daarom blijven wij op school aandacht besteden aan Paarse Vrijdag en zullen wij onverminderd strijden voor een school waarin iedereen zichzelf kan zijn. En het is fijn om te merken dat we daarin gesteund worden door de schoolleiding.'