De startende leraar? Denk hieraan!

CNV Connectief onderhandelt namens haar leden in het onderwijs over de arbeidsvoorwaarden en sluit na instemming van de leden de cao af. In de huidige cao’s van zowel het primair als het voortgezet onderwijs zijn afspraken gemaakt over startende leraren.

Primair onderwijs

Wat is de definitie van een startende leraar in het primair onderwijs? De cao po geeft in artikel 9.5, lid 2 de volgende definitie: ‘Een startende leraar is een leraar, die is ingeschaald in schaal LB-1/LC-1/LD-1 tot en met LB-3/LC-3/LD-3’. In de praktijk komt dit neer op de leraar die zijn bevoegdheid heeft gehaald, maar minder dan drie jaar werkervaring heeft als leraar.

De werkgever dient met instemming van de PGMR beleid vast te stellen over de begeleiding van startende leraren. In dit beleid moeten afspraken opgenomen zijn over de te bereiken doelen en in te zetten instrumenten om startende leraren te begeleiden. Dit beleid is dus op stichtingsniveau vastgelegd en zal dus voor iedere school binnen de stichting hetzelfde zijn. Hoewel het beleid op stichtingsniveau voor iedere school gelijk is, zal vermoedelijk per school ook ruimte zijn om zelf invulling te geven aan de begeleiding van de startende leraar.

Naast het beleid van de stichting heeft de cao primair onderwijs voor startende leraren ook een aantal afspraken, dat we hierna verder toelichten. Zo hebben startende leraren recht op begeleiding door een coach en is er een bijzonder budget voor de startende leraar.

Begeleiding van een coach

Elke startende leraar heeft recht op de begeleiding van een coach om zich te kunnen ontwikkelen tot basisbekwame leerkracht. Deze coach mag niet de directe leidinggevende van de startende leerkracht zijn. De cao po geeft ook aan dat het de aanbeveling verdient dat de startende leraar met name wordt ingezet voor lesgeven, voor- en nawerk en professionalisering. De afspraken die worden gemaakt over de inzet, begeleiding en de professionalisering worden vastgelegd in een persoonlijk ontwikkelingsplan. Dit plan dient als onderdeel te worden besproken tijdens de gesprekken, die met de direct leidinggevende worden gevoerd in het kader van de gesprekkencyclus.

Indien de startende leraar na drie jaar de doelen zoals die zijn vastgelegd niet heeft bereikt, dan kan dat consequenties hebben. Mocht dit laatste onverhoopt aan de orde zijn, dan is het wel belangrijk dat de direct leidinggevende daarvoor een volledig en goed gedocumenteerd personeelsdossier heeft opgebouwd. Het is daarom raadzaam om in ieder geval van alle gesprekken die hebben plaatsgevonden een verslag te maken.

Bijzonder budget

Werken in het onderwijs is uiteraard super leuk en uitdagend, maar kan ook veel vragen van een (startende) leraar. Om de werkdruk te verlichten, is er in de cao po opgenomen dat alle werknemers aanspraak hebben op een zogenoemd duurzaam inzetbaarheidsbudget: het basisbudget. Dit is een budget van veertig uur op jaarbasis (voor parttimers naar rato) en kan worden ingezet om de werkdruk te verlichten voor bijvoorbeeld collegiale toetsing, studieverlof of coaching.

CNV Connectief heeft zich de afgelopen jaren hard gemaakt voor de startende leraar om naast het basisbudget extra uren te mogen besteden aan duurzame inzetbaarheid. Dat heeft erin geresulteerd dat de startende leraar nog eens veertig uur budget extra heeft (voor parttimer naar rato). Dit heet het bijzonder budget voor de starters en is opgenomen in artikel 8A.5 van de cao Primair Onderwijs. Dit budget kan worden ingezet voor het verlichten van de werkdruk of voor professionalisering. Omdat het budget niet plaats- en/of tijdsgebonden is, kan het ook worden gebruikt om de lessen voor te bereiden. In overleg tussen de leidinggevende en de startende leraar wordt besproken waaraan het meeste behoefte is en hoe de uren worden opgenomen. Goed om te weten is dat deze uren volledig worden doorbetaald.

Voortgezet onderwijs

In het voortgezet onderwijs is de cao iets minder uitgebreid als het gaat om startende leraren. Desalniettemin heeft ook deze cao een regeling voor startende leraren. In het voortgezet onderwijs wordt onder een startende leraar verstaan: de werknemer met een eerste reguliere aanstelling in een leraarsfunctie, ongeacht de omvang van de betrekking. Dit staat omschreven in artikel 8.3 van de cao Voortgezet Onderwijs. Vervolgens staat in artikel 9.4 omschreven dat de startende leraar altijd benoemd moet worden in een arbeidsovereenkomst van minimaal 0,5 fte. Hiervan kan worden afgeweken als de werknemer hierom verzoekt of als er sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang.

Lesreductie

Ook in het voortgezet onderwijs heeft de cao voorzien in het ondersteunen van de startende leraar. De startende leraar in het voortgezet onderwijs heeft namelijk recht op een reductie van de lesgevende taak. In het eerste jaar dient de lesgevende taak met 20 procent gereduceerd te worden. In het tweede jaar van de aanstelling geldt een reductie van de lesgevende taak van 10 procent. Voor de lesreductie geldt dat deze betrekking heeft op de in het taakbeleid van de betrokken school vastgelegde lestaak.

Voor de lesreductie is het overigens niet relevant of de startende leraar een bevoegdheid heeft of nog onbevoegd is. Ook als de startende leraar een arbeidsovereenkomst van minder dan 0,5 fte heeft, is er recht op 20 procent c.q. 10 procent lesreductie. Tot slot heeft een voorafgaande LIO of vervangingsaanstelling geen beperkende invloed op de lesreductie.

Vragen?

Heb je vragen over de rechtspositie van een startende leraar of wil je graag de rechten en plichten van een startende leraar met een juridisch adviseur bespreken? Als schoolleider kun je met je vragen terecht bij CNV Onderwijs directieadvies via 030 – 751 10 04 of helpdesk@cnvs.nl