(Oud) Cao Defensie

Een cao – oftewel collectieve arbeidsovereenkomst - is een afspraak tussen werkgevers en werknemers over arbeidsvoorwaarden. Een cao bestaat uit een verzameling van afspraken die gelden voor alle werknemers binnen een bepaald bedrijf of bedrijfstak.

Een cao wordt afgesloten in samenspraak met werkgevers, één of meer werkgeversorganisaties, vakbonden en eventueel andere werknemersorganisaties.

Arbeidsvoorwaarden zijn werkafspraken die zijn afgesproken met jouw werkgever. Hierbij kun je denken aan afspraken over het salaris, vakantiedagen en werktijden. Deze voorwaarden bespreek je van te voren met jouw werkgever en laat je vastleggen in een arbeidsovereenkomst of staan al vastgelegd in de cao.

Als we spreken over primaire arbeidsvoorwaarden, dan hebben we het over belangrijke afspraken die je met je werkgever maakt voordat je aan de baan begint. Hierbij kun je denken aan het salaris dat je gaat verdienen, of het aantal uren dat je gaat werken, maar ook werktijden en vakantiedagen vallen hieronder.

Secundaire arbeidsvoorwaarden, zijn extra voordelen die bovenop de primaire arbeidsvoorwaarden komen, zoals:

• reiskostenvergoeding
• extra verlofdagen
• trainingsmogelijkheden
• auto van de zaak

In veel cao’s zijn afspraken gemaakt over salarisschalen. In een salarisschaal staat aangegeven hoeveel je minimaal en maximaal kunt verdienen in een bepaalde functie. Iemand die net begint met werken, start al snel onderaan in de schaal. Iemand met enige werkervaring, zal ergens halverwege uitkomen en iemand die al wat langer werkt zit misschien zelfs al bovenin de schaal. Als je een jaar lang goed hebt gewerkt en je werkgever is tevreden, dan is het gebruikelijk dat je een stapje omhoog gaat.

Daar zijn twee redenen voor. De eerste is het feit dat door corona veel meer mensen thuis zijn gaan werken. Vanwege een gedoogconstructie van het kabinet ontvangen die nog steeds de volledige forfaitaire tegemoetkoming voor het reizen van de woning naar de werkplek. Daardoor is er een oneerlijke verdeling van het beschikbare geld voor de tegemoetkoming in de reiskosten ontstaan ten opzichte van mensen die nog wel 4 of 5 dagen moeten reizen.

De tweede reden is dat defensie door de belastingdienst op de vingers is getikt over de wijze waarop onze woon- werkverkeerregeling wordt uitgevoerd.

Momenteel wordt er geen onderscheid gemaakt in het aantal dagen dat er met eigen vervoer gereisd wordt voor de hoogte van de tegemoetkoming in de reiskosten die iemand ontvangt. Iemand die 70 kilometer enkele reis naar de werkplek reist en dat 1 dag in de week doet, ontvangt daarvoor een bedrag van 64 cent per kilometer, terwijl iemand die 5 dagen in de week reist daarvoor een bedrag van 13 cent per kilometer ontvangt.

Door uit te gaan van een tabelvergoeding op basis van het aantal reisdagen tegen een vast bedrag per kilometer wordt het geld dat voor deze regeling beschikbaar is eerlijker over de defensiemedewerkers verdeeld.

Defensie is er door de belastingdienst op aangesproken dat zij bedragen aan een deel van het defensiepersoneel uitbetaald die hoger zijn dan het fiscale maximum van 0,19 cent per kilometer. Defensie draagt daar momenteel geen belasting over af aan de fiscus. Vanwege de gedoogperiode door Corona heeft defensie van de fiscus nog tijd gekregen om dit op orde te brengen. Die gedoogperiode is een aantal keren door het kabinet verlengd, maar eindigt in ieder geval op 1 januari 2022. Als er niets wordt gedaan zal er belasting over de teveel betaalde tegemoetkomingen moeten worden betaald.

Op zich kan defensie dit doen want ook de huidige regeling kan fiscaal juist worden uitgevoerd. Er zit namelijk geen grens aan het bedrag dat een werkgever aan zijn medewerkers mag betalen. Er zal dan vanaf 1 januari 2022 alleen wel door defensie belasting moeten worden afgedragen als er fiscaal gezien een te hoge tegemoetkoming aan medewerkers wordt betaald. Dat zal bijvoorbeeld het geval zijn als iemand in de huidige regeling 1 of dagen reist en bijvoorbeeld 3 of 4 dagen thuiswerkt, maar wel een tabel tegemoetkoming ontvangt voor 5 of 4 dagen reizen.

Het betalen van de verschuldigde belasting kan op twee manieren. De werkgever neemt de belasting zelf voor haar rekening. De individuele medewerker merkt daar dan zelf niets van. Er kan echter ook voor worden gekozen om de rekening neer te leggen bij de individuele defensiemedewerkers zelf. De mensen die het betreft zouden dan een lagere tegemoetkoming in de reiskosten gaan ontvangen dan nu het geval is. Die kan dan overigens nog steeds hoger zijn dan 19 cent per kilometer. Op welke manier defensie dit gaat doen als er geen CAO komt is niet bekend. Hoe dan ook gaat er in beide gevallen veel arbeidsvoorwaardengeld naar de belastingdienst.

U kunt ook bij een tabelbedrag van 16, 5 of 17,5 cent per kilometer nog steeds uitruilen via het cafetariamodel omdat u minder tegemoetkoming ontvangt dan het fiscale maximum van 19 cent per kilometer. Dat wordt door de herverdeling die in het nieuwe model zit voor veel medewerkers wel een lager bedrag dan bij de huidige tabelbedragen omdat dit nu via de woon- werkverkeer tegemoetkoming voor een deel al wordt ontvangen. Voor de mensen die meer dan het fiscaal maximum bedrag van 19 cent per kilometer ontvangen kan er niet worden uitgeruild.

Alles uitruilen via het cafetariamodel lijkt gunstig omdat de belastingdienst dan meebetaald aan de tegemoetkoming voor woon- werkverkeer. Er zitten echter ook de nodige risico’s en nadelen aan. Als u namelijk gebruik maakt van de Regeling Cafetariamodel Defensie, dan verlaagt u uw belastbaar loon. Het bedrag van dit belastbaar loon (uw toetsingsinkomen) en uw persoonlijke situatie bepalen vervolgens of u recht heeft op inkomensafhankelijke toeslagen. Denk hierbij aan de huurtoeslag, zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag of toeslagen voor studiefinanciering.

Als een medewerker weggaat of ontslagen wordt bij defensie kan gebruik maken van het cafetariamodel daarnaast afhankelijk van de persoonlijke situatie van de medewerker negatieve gevolgen hebben voor de hoogte van de aansluitende ziektewet uitkering, WW/BWW uitkering of WAO/WIA uitkering. Om die te voorkomen zou dan in het jaar voor vertrek afgezien moeten worden van gebruik van het cafetariamodel met als gevolg tot aan het vertrek bij defensie minder of geen tegemoetkoming voor woon- werkverkeer.

In de toekomst willen defensie en de bonden naar een ander systeem dat rekening houdt met daadwerkelijk gereisde kilometers en daadwerkelijke kosten. De stap naar 19 cent per kilometer voor daadwerkelijk gereisde kilometers heeft een aantal effecten. De tegemoetkoming in de reiskosten zou dan namelijk ieder maand anders kunnen zijn. Als je in een maand niet reist, zou de tegemoetkoming dan een bedrag van nul euro zijn. Momenteel krijg je de vaste reiskostenvergoeding nog doorbetaald als je bijvoorbeeld ziek wordt of op oefening bent. Dat blijft ook straks nog zo als deze wijzigingen doorgaan. Voor veel defensie medewerkers zou een maandelijks wisselende tegemoetkoming financiele problemen kunnen opleveren, vooral voor medewerkers met een wat lager salaris. Voordat die stap kan worden gemaakt zijn er dus eerst nog andere maatregelen nodig, zoals bijvoorbeeld het invoeren van het nieuwe bezoldigingstelsel dat in de vorige CAO is afgesproken.

De huidige 94 kilometer grens blijft in de tabellen E en N (normale reissituaties) gehandhaafd. Wel lopen de bedragen straks vanaf 80 kilometer verder op tot het maximum van 94 kilometer, terwijl die in het huidige systeem vanaf 80 kilometer gelijk blijven. In de tabellen P en Q is die grens niet opgenomen.

Nee, er blijft een tabel tegemoetkoming in stand die gebaseerd wordt op je gebruikelijke reiskilometers en datgene wat als gebruikelijk werkpatroon is opgenomen in je werkrooster.

Wijzigingen in dat rooster als het gaat om thuiswerken of werken op de werkplek zijn alleen mogelijk als je die zelf aanvraagt en door je commandant worden goedgekeurd. Je kan straks maximaal 1 keer per kalendermaand een verzoek voor wijziging van je werkrooster aan je commandant doen.

Nee, Er is straks nog steeds sprake van een forfaitaire tegemoetkoming op basis van vastgestelde tabelbedragen. Je tegemoetkoming gaat dus niet dagelijks wijzigen. Zie ook het antwoord bij vraag 7.

Voortaan krijg je dan een tegemoetkoming die gebaseerd is op de nieuwe tabellen gebaseerd op 16,5 cent per kilometer of 17,5 cent per kilometer als je werkt op een plaats die is aangewezen als niet of moeilijk met openbaar bereikbaar. Die tegemoetkoming zal bij vier of vijf dagen reizen hoger zijn dan in de huidige tabellen het geval is.

Als je drie dagen of minder naar je werkplek reist, zal de maandelijkse tegemoetkoming voor woon- werkverkeer voor jou lager uitvallen dan met de huidige tabel bedragen.

Voor medewerkers die op een niet of minder goed met het openbaar vervoer bereikbare plaats hun werkplek hebben, is er geen andere mogelijkheid dan met eigen vervoer naar het werk te reizen. Er is voor die mensen dus geen keuze mogelijkheid. Reizen met openbaar vervoer is door de beschikbare reiskosten voorzieningen voor medewerkers goedkoper dan reizen met eigen vervoer. Omdat die keuze mogelijkheid ontbreekt, is in een eerdere CAO al afgesproken om voor die situaties een hogere kilometer bedrag te gebruiken bij het berekenen van de tegemoetkoming. Het geven van een hogere kilometer vergoeding voor deze situaties wordt voorlopig nog in stand gehouden.

Nee, je ontvangt pas een tegemoetkoming in de kosten voor woon- werkverkeer vanaf 11 kilometer enkele reis.

De afspraken met betrekking tot het openbaar vervoer blijven ongewijzigd. Dat geldt dus ook voor de eigen bijdrage die moet worden betaald.

Nee, er is afgesproken dat er gewerkt wordt met een systeem dat uitgaat van je gebruikelijk werkpatroon dat is opgenomen in je werkrooster. Als het gaat om thuiswerken zijn wijzigingen in dat rooster alleen mogelijk als je die zelf aanvraagt en die aanvraag door je commandant wordt goedgekeurd. Je kan straks maximaal één keer per kalendermaand een verzoek voor wijziging van je werkrooster aan je commandant doen.

Nee, er is niet afgesproken om naar een systeem van vergoeding achteraf te gaan van de dagen die je daadwerkelijk thuis werkt. Zie ook het antwoord op vraag 14.

Er is voor de medewerkers die niet dagelijks reizen en een vergoeding ontvangen die hoger is dan het fiscaal maximum bedrag afgesproken dat de werkgever de belasting over de vergoeding die hoger is dan 19 cent per kilometer zal betalen aan de fiscus. Daardoor veranderd er voor mensen die binnenslaper zijn niets aan de tegemoetkoming die zij ontvangen.

De afspraken over de pilot met de leasefiets moeten nog nader worden uitgewerkt. Zodra daar meer over bekend is zullen defensiemedewerkers die mee kunnen en willen doen aan die pilot daarover worden geïnformeerd. Omdat het een pilot betreft zullen dus niet alle defensiemedewerkers strak al gebruik kunnen gaan maken van een leasefiets.

De voorwaarden waaronder de pilot moet gaan plaats vinden moet nog nader worden uitgewerkt. Hoe dat er precies gaat uitzien is nog niet bekend. Medewerkers die aan de pilot mee kunnen en willen doen, zullen zodra de voorwaarden voor deelname aan de pilot bekend zijn, daarover worden geïnformeerd.