‘Ik ben nieuwsgierig naar de mens en heb de wil om iedereen betrokken te laten zijn’

Naam: Jenny (52)

Was: kapster

Is: sociaal werker

Als kind wilde ik al maatschappelijk werk gaan doen – alle vriendinnetjes kwamen met hun problemen bij mij – maar als tiener leek kapster me ook wel wat. Ik heb twintig jaar mijn eigen kapsalon gehad. Dan ben je eigenlijk al half maatschappelijk werkster. Mijn dochter was vrijwilliger bij Humanitas, ze las één keer per week een jongen uit Somalië voor en mocht dan altijd mee-eten met het gezin. Ze kwam altijd met enthousiaste verhalen thuis en dat zette mij aan het denken. Ik zag in mijn dorp Bedum steeds meer vluchtelingen lopen, maar ervaarde een drempel om een praatje te maken. Terwijl ik nieuwsgierig van aard ben; hoe kan dat? Welke drempels ervaar ik en hoe zou je deze mensen kunnen betrekken bij de omgeving? Daar dacht ik een tijdje over na. Tijdens het knippen, ’s nachts… dat staat bij mij nooit stil. Geen stress, dat is gewoon het creatieve proces.

Cultuurmarkt

Van mijn moeder heb ik meegekregen altijd vanuit andermans perspectief te kijken en van mijn vader heb ik geleerd altijd iets te doen. De beste stuurlui staan aan wal, het is te gemakkelijk om alleen maar te roepen. Ik ben nieuwsgierig naar de mens en heb de wil om iedereen betrokken te laten zijn. Om mensen het gevoel te geven dat ze ertoe doen, dat ze nuttig zijn. We hebben in Bedum eens per twee jaar een kunst- en cultuurmarkt, hoe mooi zou het zijn als die mensen daar hun trots en talent konden laten zien op gebied van eten en muziek? Ik legde contacten met Vluchtelingenwerk, verschillende verenigingen en ook met mensen uit Spanje en Peru bij mij in de kapsalon. Ik nodigde politici en scholen uit. Mensen werden enthousiast en wilden meewerken. Het resulteerde in de eerste Colourful markt met hapjes uit dertig verschillende landen, workshops met muziek en mogelijkheden om met elkaar na te tafelen. Je moet elkaar leren kennen, dan ontstaat er begrip.

Trommelstokken

Ik deed de Colourful markt naast de kapsalon, met veel vrijwilligers. Intussen is het een stichting - Colourful Het Hogeland - en werd het zo veel dat ik nu ook betaald krijg voor de dagen dat ik ervoor werk. Het doel is een thuisgevoel voor iedereen creëren en een positief geluid laten horen. We staan met een culinair straatje op markten, organiseren muziekworkshops, running diners, fietslessen, zwemlessen en geven presentaties op scholen. Alles wat we starten, begint provisorisch en al doende leren we. Je past je plan steeds aan. Bij de fietsles startten we op het industrieterrein met de oranje pionnen van het hoveniersbedrijf van mijn man, later kochten we vouwfietsen waar de trappers vanaf kunnen om eerst evenwicht te oefenen. Bij de hapjes verzamelde ik de eerste keer zelf alle boodschappenlijstjes. Ik heb mijn hoofd gebroken over het verzoek om ‘trommelstokken’. Ik kreeg het maar niet bedacht, tot een klant in de kapsalon door had dat deze persoon drumsticks bedoelde. Er ontstaan zulke mooie contacten. Mijn man heeft nu vier mensen uit Eritrea en iemand uit Colombia bij hem in dienst. Ik ga er niet over wie wel of niet in Nederland mag zijn. Ik ben er wel van overtuigd áls je mensen hierheen haalt, je ze niet alleen in een huis kunt stoppen. Je moet ze betrekken.

Schoolbanken

Ik wilde mezelf meer ontwikkelen om de impact aan te tonen in bijvoorbeeld het subsidieproces. Ik twijfelde erover om naar een open avond van de hbo-opleiding social work te gaan, waar moest ik de tijd vandaan halen? Mijn zus was toen 55 jaar en vertelde dat ze sociologie ging studeren. Dat gaf me het laatste, nodige zetje. Ik vond de open avond zó leuk. Tegelijkertijd kwam er een oproep van het ministerie van Onderwijs, voor mensen van ongeschoold tot mbo-4-niveau om mee te denken hoe je mensen kunt stimuleren tot een leven lang leren. Dat leek me wel wat, want ik voelde dus ook drempels om te gaan studeren. Tien verschillende groepen in Nederland dachten mee en uiteindelijk presenteerden we de uitkomsten in Den Haag. Daar is verder niets mee gedaan, maar het bleef wel in mijn hoofd zitten. Ik dacht: Ik doe het gewoon. Best een ding, want ik moest een toelatingsassessment doen, maar ik vind het ontzettend leuk om te studeren.

Ik heb veel energie en kreeg nog meer toen mijn kinderen uit huis gingen. Als je dingen met plezier doet, kijk je niet op de klok. Ik heb laatst een hele dag gedaan over een verslag van één kantje. Een ander doet dat vast sneller, maar ik duik dan helemaal in die theorie en vind het allemaal super-interessant. De kwartjes vallen snel omdat ik de theorie met al mijn praktijkervaring kan verbinden. Het is niet zo dat ik nu met betere argumenten kom; ik leer mijn standpunt vooral anders over de bühne te brengen. Bedenken wat de problemen van de andere partij zijn en hoe ik daarop in kan spelen. Mijn valkuil is dat ik alles heel breed en groot maak, dan ga ik te snel voor anderen.

Loslaten

Het is eigenlijk niet gezond dat de stichting op mij leunt. Het is daarom een bewuste keuze om de coördinatie meer los te laten. Veel mensen willen iets doen, maar niemand wil tot op heden de kar trekken. Ervaring zal leren of meerdere ‘Jenny’s’ zich melden. Afgelopen jaar zag ik de vacature van Coördinator Home-Start bij Humanitas en wist: dat ben ik. Home-Start biedt namelijk opvoed- en gezinsondersteuning aan gezinnen bij alledaagse, lichte opvoedingsvragen. Voor mij is dat een verbreding in het sociaal werk. Ik werd aangenomen en ben gestopt met mijn kapsalon. Dat ging zo gemakkelijk als het klinkt. In de eerste Corona lockdown merkte ik al dat ik het vak zelf niet miste, daar was ik wel klaar mee. Dit klopt nu. Best een gezonde midlifecrisis, toch? Toen ik mijn kapperspullen wilde verkopen, was iedereen geïnteresseerd in mijn verhaal maar niemand in mijn stoelen. Ik maak wel bewuste keuzes in waar ik mijn energie in steek. Anders kan ik het niet volhouden. Mijn sociale contacten staan bijvoorbeeld nu tijdelijk op een laag pitje. Het kan niet allemaal. En het hoeft niet allemaal groots, geweldig en gelukkig; gewoon tevreden zijn is het grootste goed.

Bitterballen

De stichting was genomineerd voor het Appeltje van Oranje en de vrijwilligers gingen stemmen werven in de supermarkten. Met hapjes erbij uiteraard. Ik nam het woord ‘vluchteling’ in de mond en hun reactie was ‘Nee, moet ik niets van hebben.’ Vervolgens bracht ik het met ‘bitterballen uit Curaçao’ en dan ontstaat er een opening. Ik wil graag dat mensen nieuwsgierig worden naar elkaar. Wederzijdse re-integratie. Eigenlijk zou het helemaal niet geassocieerd moeten worden met een woord als vluchteling, statushouder of asielzoeker; nee, gewoon mens.

Dit interview komt uit het boek Morgen neem ik echt ontslag, het lef om totáál ander werk te gaan doen, van Lian van Ark Swinkels (S2 Uitgevers | € 20). Het interview is met toestemming van de auteur overgenomen. De foto van Jenny is gemaakt door Nancy Zwaal.