Staken voor beginners

Ja: staken als onderdeel van het collectief optreden als er geschillen zijn tussen werknemers en werkgevers is een recht. Dit is opgenomen in artikel 6 lid 4 van het Europees Sociaal Handvest.

Nee. De werkgever mag je niet ontslaan of andere sancties opleggen, zoals een slechte beoordeling geven. De werkgever mag werknemers ook niet intimideren door te dreigen met maatregelen of ze hierop aan te spreken.

Nee, jouw vakbond heeft in de meeste gevallen rechtstreekse contacten met de werkgever. Of deze vooraf wordt geïnformeerd over de datum en tijdstip van een staking hangt af van de situatie. Als we hierover afspraken hebben gemaakt komen we deze netjes na.

Werk je thuis, dan is het logisch dat je de werkgever informeert over de datum dat je niet hebt gewerkt volgens je rooster. In de meeste gevallen weet de werkgever op tijd of de werkzaamheden wel niet door kunnen gaan. Als er te weinig werknemers zijn om het werk (veilig) te doen, dan zal de afdeling of een deel daarvan stilliggen.

Nee, de werkgever hoeft geen loon uit te betalen over de tijd dat je staakt. Als je staakt hoef je je werk niet uit te voeren en dus ook niet op een later moment in te halen! Werknemers die lid zijn van een bond en staken, kunnen een stakingsuitkering krijgen.

We berekenen de stakingsuitkering op basis van een normbedrag. Dat bedrag wordt elk half jaar aangepast. In de tweede helft van 2024 is het normbedrag € 90,72. Het maakt bij de stakingsuitkering niet uit hoeveel je normaal verdient of hoe oud je bent.

Uitkering aan leden:

• Dag 1 tot en met 5 van de staking krijg je 85% van het normbedrag: € 77
• Dag 6 en langer krijg je 115% van het normbedrag: € 104
• Vanaf dag 11 krijg je € 130

Het normbedrag geldt voor een hele werkdag en is een netto vergoeding waarover geen belasting hoeft te worden betaald. Werk je minder uur (per dag), omdat je bijvoorbeeld een parttimecontract hebt? Dan is de stakingsuitkering ook lager (naar rato).

Een staking komt voor rekening van de werknemer die weigert om arbeid te verrichten. Het kan dus gevolgen hebben voor alle arbeidsvoorwaarden die een relatie hebben met het loon. Denk aan opbouw vakantiedagen, ADV, pensioenpremie, eindejaarsuitkering en de vakantietoeslag. Als CNV alsnog een akkoord bereikt met de werkgever om de stakingen te beëindigen, proberen we achteraf vaak om de gevolgen voor zulke regelingen te beperken. Of dit lukt, hangt af van de mogelijkheden. De werkgever staat in zijn recht om over elk niet gewerkt uur door de staking inhouding te doen op het loon (en de daaraan gekoppelde regelingen/toeslagen).

Op een vooraf afgesproken tijdstip verzamelt iedereen die wil staken op een afgesproken locatie. Dit is vaak in de buurt van het bedrijf, bijvoorbeeld net buiten het hek. Vakbondsbestuurders, die de stakingen begeleiden, zijn dan al aanwezig. Je schrijft je in als staker, zodat je een stakingsuitkering krijgt (alleen als je bent aangesloten bij een vakbond). Soms wordt er iets georganiseerd, zoals een protestmars of een stakersbijeenkomst. En soms ga je na het inschrijven weer naar huis. Je wordt per mail op de hoogte gehouden door de vakbondsbestuurder als er ontwikkelingen zijn.

Dat hangt er vanaf hoe snel werkgevers en werknemers het met elkaar eens worden. In de meeste gevallen duurt staken een paar dagen. Soms is het een week. De langste staking van de afgelopen jaren was in april 2023. Bij vloerenfabriek Forbo in Assendelft staakten medewerkers maar liefst 6 weken lang. Soms wordt er maanden achter elkaar gestaakt maar niet in hetzelfde bedrijf. Zo hebben werknemers in de metaalindustrie wel 9 maanden stakingen georganiseerd in steeds andere fabrieken (estafettestaking).

Nee. Het werk neerleggen brengt schade toe aan het bedrijf waarin jij werkt. Staken doe je daarom alleen als het écht nodig is. Als je ervan overtuigd bent dat je middels staken je doel wel bereikt. Er kunnen verschillende redenen zijn om in staking te gaan. CNV weegt dit zeer zorgvuldig af en de leden hebben daarin uiteindelijk het laatste woord. Je staat samen met andere vakbondsleden op voor de rechten van de werknemer. In sommige gevallen kan het onderlinge irritaties opwekken. Bijvoorbeeld als sommige collega’s niet willen staken en daar geen begrip voor is. Of als het bedrijf niet of niet goed reageert. En omdat je niet werkt, krijg je ook geen loon over de dagen dat je staakt. Uiteindelijk kiezen leden alleen in het uiterste geval voor staken als zwaarste middel om hun doel te bereiken: afspraken met de werkgever waar vakbondsleden het over eens zijn!