Wat is een nachtdienst?
Je werkt een nachtdienst als je meer dan 1 uur tussen 0.00 en 06.00 uur werkt. Werk je bijvoorbeeld van 20.00 uur ‘s avonds tot 03.00 uur ‘s nachts? Dan telt jouw dienst als een nachtdienst. Voor nachtwerk gelden er strengere regels dan voor werk overdag. Jouw cao en de regelmaat van je nachtdiensten bepalen welke regels dat precies zijn.
Werktijden nachtdienst
De Arbeidstijdenwet heeft regels voor werktijden tijdens een nachtdienst. Aan deze afspraken hoort je werkgever zich te houden:
- je mag een nachtdienst werken als je 18 jaar of ouder bent;
- als je vaker nachtdiensten werkt, mag je per nachtdienst maar 10 uur werken;
- als je af en toe nachtdiensten werkt, mag je een nachtdienst van 12 uur werken;
- je mag per 2 weken maximaal 5 nachtdiensten van 12 uur werken en per jaar maximaal 22 nachtdiensten van 12 uur werken;
- je mag per 16 weken niet meer dan 36 nachtdiensten werken met een eindtijd na 02.00 uur;
- je mag niet meer dan 7 diensten achter elkaar werken als 1 van die diensten een nachtdienst is.
In sommige cao’s zijn de laatste 2 afspraken anders. Omdat dit noodzakelijk is vanwege het soort werk dat je doet. Kijk in jouw cao of deze afspraken voor jou en je werkgever gelden:
- je mag per jaar maximaal 140 nachtdiensten werken die na 02.00 uur eindigen;
- je mag per 2 weken maximaal 38 uren nachtdienst tussen 02.00 en 06.00 uur werken;
- je mag niet meer dan 8 diensten achter elkaar werken als 1 van die diensten een nachtdienst is.
Let op: in jouw cao kunnen ook nog aparte afspraken staan over nachtdiensten tijdens het weekend.
Je werkt af en toe een nachtdienst...
Werk je per 16 weken minder dan 16 keer een nachtdienst? Dan werk je af en toe een nachtdienst. Jouw werkweek mag gemiddeld 48 uur lang zijn.
Je werkt vaker een nachtdienst...
Werk je per 16 weken vaker dan 16 keer een nachtdienst? Dan werk je regelmatig een nachtdienst. Jouw werkweek mag gemiddeld 40 uur lang zijn.
Nachtdiensten en rusttijden
Nachtdienst: Je werkt een nachtdienst tot 02.00 uur ’s nachts.
Rusttijd: Je hebt recht op minstens 11 uur rusttijd na je dienst.
Nachtdienst: Je werkt een nachtdienst die na 02.00 uur ’s nachts stopt.
Rusttijd: Je hebt recht op minstens 14 uur rusttijd na je dienst. Heeft het werk dat je doet een kortere tijd nodig? Eén keer per week mag je rusttijd 8 uur zijn.
Nachtdienst: Je werkt een nachtdienst van 12 uur.
Rusttijd: Je hebt recht op minstens 12 uur rusttijd.
Nachtdienst: Je werkt drie of meer nachtdiensten achter elkaar.
Rusttijd: Je hebt recht op minstens 46 uur rusttijd.
Is een nachtdienst verplicht?
Staat er in je cao of contract een afspraak over nachtdiensten? En horen nachtdiensten bij het werk dat je doet? Dan heeft je werkgever het recht om je ’s nachts in te plannen. Je kunt een nachtdienst niet zomaar weigeren. Je mag wel van je werkgever verwachten dat hij rekening houdt met jouw persoonlijke omstandigheden.
Heb je een reden waarom je geen nachtdienst kunt werken? Zoals vanwege je gezondheid of een situatie thuis? Bespreek dit dan met je werkgever. Soms heeft je cao daar al afspraken over gemaakt. In de cao’s Metalelektro en DHL Express staat bijvoorbeeld dat nachtwerk niet verplicht is bij medische of sociale noodzaak.
Je hebt andere rechten als je zwanger bent. Ook bij nachtdiensten. Lees meer over je rechten →
Mag ik als 55-plusser wel nachtdiensten weigeren?
In de wet staan geen aparte regels voor werknemers van 55 jaar en ouder. Je hebt dus niet het wettelijk recht om een nachtdienst te weigeren vanwege je leeftijd. Jouw contract of cao bepaalt of je werkgever je vanaf een bepaalde leeftijd niet meer tot nachtdiensten kan verplichten.
Cao’s met extra afspraken voor nachtdienst voor 55-plussers
Cao Beroepsgoederenvervoer (TLN)
- Werknemers van 55 jaar en ouder mogen niet verplicht worden tot nachtwerk.
- Werknemer moet aan het begin van het jaar aangeven of hij gebruik wil maken van de uitzonderingsregel.
Cao Metalelektro
- Geen verplichte ploegendienst als je 55 jaar of ouder bent en vanaf je 50ste niet meer in ploegen werkt.
- Werkgever maakt in overleg met OR een plan om de zwaarte van werken in nachtploegen te minderen voor oudere werknemer. Bijvoorbeeld door het aantal nachtdiensten te verminderen.
- Werkgever is niet verplicht dit te doen als dat niet kan vanwege noodzakelijkheid werk.
- Geen verplichte nachtdiensten voor werknemers van 60 jaar en ouder.
Cao AH Logistics
- Geen verplichte nachtdiensten vanaf 49 jaar.
Cao Rijk(personeel)
- Geen werktijden tussen 22.00 en 06.00 uur voor werknemers van 55 jaar en ouder.
- Uitloop tot 0.00 uur van een eerder begonnen dienst mag wel.
Cao Zoetwaren
- Werknemers van 45 jaar en ouder met een rooster met regelmatige nachtdiensten mogen een verzoek inleveren voor het werken van minder nachtdiensten. In ruil voor loon of vakantiedagen.
Cao DHL Logistics
- Vanaf 58 jaar is werken tijdens onregelmatige uren zoals die van 0.00 tot 06.00 uur op vrijwillige basis.
- Werknemers van 58 jaar en ouder hoeven geen verplichte nachtdienst te werken als zij aangeven dit niet te willen.
Lees meer over je rechten als 55-plusser →
Heb ik recht op nachttoeslag?
Er zijn in de wet geen afspraken gemaakt over een nachttoeslag of vergoeding bij nachtwerk. Jouw cao of contract bepaalt dus of en wanneer je recht hebt op toeslag. Cao’s met afspraken over toeslag zijn bijvoorbeeld:
Cao TLN
19% toeslag voor nachtwerk tussen 21.00 en 05.00 uur tijdens een 1-daagsenachtrit.
Cao Beveiliging particulier
20% toeslag voor nachtwerk tussen 0.00 en 07.00 uur van maandag tot en met vrijdag.
35% toeslag voor nachtwerk tussen zaterdag 0.00 en zondag 24.00 uur.
Cao Schoonmaak en glazenwassersbedrijf
30% toeslag voor nachtwerk tussen 0.00 en 06.00 uur van dinsdag tot en met vrijdag.
50% toeslag voor nachtwerk tussen 0.00 en 06.00 uur van zaterdag tot en met maandag.
150% toeslag voor nachtwerk tijdens een feestdag.
Cao Besloten busvervoer
Vast bedrag aan toeslag per uur aan nachtwerk. Hoogte bepaald door functie en werktijd.
Cao DHL Logistics
30% toeslag voor nachtwerk tussen 0.00 en 06.00 uur van maandag tot en met vrijdag.
Voor zaterdag en zondag geldt toeslagen voor weekendwerk voor alle uren.
Cao Groothandel Bloemen en planten
26% toeslag als je meer dan 3 uur werkt in de uren tussen 23.00 en 06.00 uur.
Cao Bouw en Infra *Geldt niet voor UTA
30% toeslag voor nachtwerk tussen 0.00 en 07.00 uur van dinsdag tot en met vrijdag.
50% toeslag voor nachtwerk tussen 0.00 en 07.00 uur op zaterdag. Op zondag 75%.
100% toeslag voor nachtwerk tussen 0.00 en 07.00 uur op maandag.
Cao BIKUDAK
50% toeslag voor nachtwerk tussen 22.00 en 06.00 uur.
Meer over toeslagen en jouw rechten →
Vragen?
Elke situatie is anders. Deze tekst is een algemene voorlichting en geen persoonlijk advies. Voor persoonlijk advies en rechtshulp kun je terecht bij onze deskundige juristen.
