Grenzen aan de marktwerking
De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat de marktwerking zijn grenzen kent. Zonder een forse bijdrage van de rijksoverheid had er begin april geen bus meer gereden. De vervoersbedrijven hebben geen enkel vet op de botten.
De werknemers zijn uiteindelijk degenen die de prijs betalen voor deze doorgeslagen marktwerking. Flexkrachten zijn massaal op straat gezet. Vaste medewerkers zijn op de nullijn gezet – er was in de cao zelfs geen ruimte voor een symbolische eenmalige coronabonus. Ze mogen al blij zijn met een werkgelegenheidsgarantie en die geldt dan ook nog maar alleen voor het roostergebonden personeel, aldus de werkgevers. Werknemers op kantoren kijken intussen met angst en beven naar wat 2021 gaat brengen. Niemand weet hoe de komende tijd eruit gaat zien, hoe het openbaar vervoer zich zal herstellen en in welk tempo.
Voor zover het al niet duidelijk was legt de coronacrisis pijnlijk de zwakke plek bloot van het huidige systeem, waarbij vervoersbedrijven voor een (vaak veel) te lage prijs inschrijven op concessies. Het moet echt anders in het openbaar vervoer. Gemeenten en Provincies zullen op een andere manier na moeten denken over aanbesteden. Niet de kosten moeten leidend zijn, maar de behoefte moet bepalend zijn. Ga uit van een eerlijk rendement, zodat vervoersbedrijven ook de mogelijkheid hebben om buffers op te bouwen en een fatsoenlijk personeelsbeleid te voeren.
Verwachtingen
Wat dat betreft verwachten wij van vervoersbedrijven dat ze – juist in deze tijd – laten zien dat zij hun verantwoordelijkheid willen nemen voor hun medewerkers. We accepteren niet nóg een keer een nullijn. En we willen komend jaar ook concrete resultaten zien van een goede regeling om eerder te kunnen stoppen met werken, zoals onlangs afgesproken in de cao. Hoe het met de coronacrisis gaat is voor ons allemaal niet bekend, maar laat het niet zo zijn dat werknemers moeten bloeden voor een falend systeem.
Wij wensen jullie voor nu een mooi en vooral gezond 2021.
Hanane Chikhi
Onderhandelaar CNV Vakmensen
