Het is bekend dat zorgwerkers soms geen of onvoldoende ontwikkelmogelijkheden binnen de organisatie zien. Ze worden mogelijk ontevreden en gaan dan hun heil buiten zorg en welzijn of buiten de regio zoeken’, legt projectleider Oscar Overbeek (CNV), op driekwart van de tweejarige proef, de achtergrond nog eens uit. ‘De Proeftuin (waaraan naast CNV vanuit De Werkgeverij vijf organisaties meedoen: IrisZorg, Moviera, Entrea lindenhout, Pro Persona en RIBW Nijmegen en Rivierenland) is er voor “ondernemende twijfelaars”. Mensen die eens iets anders willen, hun talenten verder willen ontwikkelen of andere talenten ontdekken. We hopen tegelijk dat werkgevers ervaren dat door een beetje loslaten, de schaarse zorg- en welzijnswerkers behouden blijven voor de regionale sector.’
‘Het moet wel een beetje bij je passen’
De Proeftuin, Gelders experiment met meerdere werkgevers
Binnen De Werkgeverij (een netwerk van elf samenwerkende Gelderse instellingen) kun je al rondkijken naar ander leuk werk. Vacatureoverzichten, ontmoetingsweken, talentenmarkten, talenten- en interesseprofielen: dát is er allemaal al. Er is nog geen contractvorm waarmee je voor meer werkgevers tegelijk of opeenvolgend kan werken. Al een paar maanden werken zeven medewerkers in de praktijk toch al op deze wijze via de Proeftuin. Ondertussen bestuderen hun HR-functionarissen en andere specialisten met het CNV de juridische, financiële en arbeidsrechterlijke haken en ogen van ‘één contract’.
Werknemerservaringen
Nu eerst de vraag hoe de praktijk van meerdere werkgevers er dan uitziet. Twee ‘Proeftuiners’ maken duidelijk dat dit ‘nieuwe werken’ “wel een beetje bij je moet passen”. Maar ook wat het hen heeft opgeleverd. Margot Guitjens (56), een programmacoördinator bij RIBW Nijmegen en Rivierenland, bezocht al een talentenmarkt, had coachingsgesprekken en verandert sowieso graag elke vijf jaar van werk. ‘Na vier functies in twintig jaar RIBW voelde de Proeftuin als een veilig vervolg om weer rond te kijken. Ik had al een klik met Moviera. Mijn HR-adviseur belde zijn collega daar en die had een klus vanaf maart 2022 waarvan ik meteen energie kreeg. In de praktijk wordt dit alleen maar bevestigd. Blij dat ik deze stap heb gezet. Toen de project-uren na 9 maanden 50 procent afnamen, ben ik de andere helft bij RIBW twee projecten gaan opzetten. Mijn afgeronde Moviera-klus wordt in 2024 een parttime vacature. Dat CNV meekijkt gaf vertrouwen bovenop de garanties van het behoud van mijn oorspronkelijke arbeidscontract. Ik loop geen risico’s en kon altijd terug. Normaal zeg ik: als je twijfelt, niet doen. In dit geval zeg ik: wél doen.’
Profiteren van ervaring
Yvette Stephan (56) switchte van verslavingsproblematiek (IrisZorg) naar gezinsproblemen (Entrea lindenhout). Ze leerde het nieuwe ‘systemisch werken met gezinnen’ maar met die specialisatie kon zij niets binnen IrisZorg. Voor werken als gezinstherapeut elders was haar certificaat jeugdzorg echter weer ontoereikend. Drie jaar zonder inkomen een voltijds hbo-studie volgen voor een SKJ-registratie, trok Stephan niet aan. ‘Ik moet ook nog een hypotheek betalen, hoor! Gelukkig kan ik via competentieonderwijs ook het benodigde certificaat behalen mits ik één jaar in een jeugdzorginstelling werk. Dat kan bij Entrea lindenhout, met behoud van mijn IrisZorg-contract. Beide profiteren van mijn ervaring en voor mij is dit een kans om werk te ontdekken dat bij mijn levensfase past. Ik werk sinds mijn zeventiende in de zorg en haalde weliswaar mijn therapeutisch diploma, maar voor het aangrijpende jeugd- en gezinswerk was ik toen echt nog niet klaar. Ik zat thuis nog zelf in de kinderen, hahaha. Verslaafdenwerk zit op het eindstation van een problematisch leven, nu kan ik wat betekenen aan het begin, in de opvoedingsfase. En bij kinderen met verslaafde ouders komt mijn werkervaring toch nog van pas. Ik zie ook wel dat de vijf samenwerkende bedrijven niet voor niets bij elkaar zitten. Door die uitwisseling kan ik nu mensen bij Entrea lindehout vertellen dat IrisZorg voor hen mogelijk interessant is.’
Drie verschillende cao’s
Stephan noemt wel wat praktische dingen om rekening mee te houden bij meerdere werkgevers. ‘Laptops en mobieltjes van de ene zijn niet zomaar te gebruiken bij de andere. De aansprakelijkheidsregelingen en reiskostendeclaratiesystemen verschillen. Uiteindelijk ben je contractueel en financieel nooit slechter af bij de Proeftuin, je wilt wel een HR-expert naast je met verstand van dit soort zaken.’ En wat zijn de leerervaringen aan werkgeverszijde? Overbeek en Nicolette Horn (bij De Werkgeverij projecttrekker aan werkgeverszijde) noemen er drie. Als eerste: werkgevers denken nog te veel in voltijdsvacatures. Dat matcht slecht met werknemers die bewust parttimer zijn of deels elders willen werken. Ten tweede: Geïnteresseerden haakten toch af of een maatwerk-overstap kwam niet rond. Overbeek: ‘Volstrekt begrijpelijk als zorgwerkers het moeilijk vinden om cliënten en collega’s los te laten voor hun eigen ontwikkeling. Maar je kunt ook zeggen dat je met tijdelijke werkervaring elders nieuwe kennis opdoet én uiteindelijk behouden blijft voor je cliënten en collega’s.’ Ten derde: de HR-functionarissen liepen tegen bestaande ‘wet- en regelgeving’ aan. Ze kregen onder meer te maken met drie verschillende cao’s. Daar zijn vooraf door de werkgevers en CNV duidelijke afspraken over gemaakt. Eén contract voor meer werkgevers lijkt nu nog niet mogelijk. Wel is al lerende een constructie gevonden waardoor Proeftuiners zonder zorgen bij een tweede werknemer kunnen werken.
Gedachtegoed verder brengen
Los van bovenstaande ‘knelpunten’ hechten zowel Horn als Overbeek er waarde aan te benoemen dat de vijf deelnemende werkgevers hun nek uitsteken. Deze werkgevers hebben gezegd; wij willen er voor gaan, ook al is dat niet altijd eenvoudig. Overbeek: 'Als vakbond CNV kunnen wij een dergelijke insteek zeer waarderen en wij trekken daarom graag samen op in deze unieke proeftuin. We staan aan het begin van een fundamentele verandering van de arbeidsmarkt. Meer flexibiliteit en meer benutting van talenten op meerdere plaatsen is wel wat de toekomst wordt. We hopen dat we het gedachtegoed verder kunnen brengen. Een stelselwijziging haal je niet in twee jaar.’ Horn: ‘Je moet het zien als een lange-ademproject.’ De ministeries van VWS en SZW volgen de proef met belangstelling.
