Eerst studeerde Dylan van den Berg (21) integrale veiligheidskunde, sinds dit studiejaar doet hij verpleegkunde. Door zijn eerste studie is hij gaan inzien dat hij beter in de zorg past, zo vertelt hij. ‘Als beveiliger en EHBO’er op evenementen heb ik meerdere keren een ambulance moeten bellen. Zo was er eens een steekpartij of lag iemand laveloos van de drugs op de grond. Hoe heftig de situatie ook was, het ambulancepersoneel bleef altijd rustig. Dat vond ik zo bijzonder. Ik vond het ook heel stoer om te zien als die gele auto dan aan kwam rijden. Door die gebeurtenissen besloot ik van studie te veranderen. Maar ook omdat mijn moeder in de thuiszorg werkt, ik heb ook veel bewondering voor haar werk.’
Helden in de zorg
Volgens Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen en oud-voorzitter van het CNV, is Van den Berg niet de enige die de zorg bewondert. ‘Zorgverleners worden steeds meer als de helden gezien die ons door deze crisis slepen. En leraren ook trouwens. Het is nu veel zichtbaarder wat voor belangrijk werk zij doen. Bij beide studies zien we de populariteit flink toenemen sinds de pandemie. Daarnaast hebben we twee jaar geleden de numerus fixus voor de opleiding verpleegkunde op veel plekken losgelaten en stimuleren we zij-instroom en bijscholing. Dat scheelt ook. De belangstelling voor de zorg is er al een paar jaar en zet nu flink door.’
Het aantal nieuwe inschrijvingen voor hbo verpleegkunde is dit studiejaar gestegen met 14,9 procent; van 6511 aanmeldingen vorig jaar tot 7480 dit jaar. De meeste mensen willen de voltijdstudie doen. Het aantal inschrijvingen steeg met bijna 19 procent naar bijna 5852. Het aantal vooraanmeldingen voor de deeltijdopleiding, waarbij studenten de studie combineren met een betaalde baan, nam met bijna 3 procent toe.
Ook het aantal aanmeldingen voor mbo-opleidingen is gestegen. Onder meer voor de zorg, zo laten enkele instellingen weten. ROC Mondriaan noteert in één jaar tijd een groei van bijna 13 procent, schrijft Omroep West. MBO Rijnland laat een soortgelijke groei zien van bijna 12 procent.
Maatschappelijke betrokkenheid
Van den Berg begrijpt de toegenomen populariteit voor zijn studie wel. ‘Mijn handen begonnen ook te jeuken toen ik de beelden van de overvolle ziekenhuizen zag. ‘Ik wil helpen, zet mij maar ergens neer’, dacht ik.’
Toch is de baan van zorgverlener niet altijd positief in het nieuws geweest tijdens de pandemie. Er was een landelijk applaus, maar mensen draaien veel overuren, ziekenhuizen werden belaagd en het salaris is ook niet erg hoog. ‘We zien de laatste jaren dat jongeren het belangrijk vinden om een betekenisvol beroep te hebben, om maatschappelijk betrokken te zijn’, legt Limmen uit. ‘Daarnaast heb je in de zorg meer kans op een vast contract. Los van het salaris, is de algehele afweging positief. Er is behoefte aan om sociaal betrokken te zijn.’
Personeelstekorten
De nieuwe aanwas zorgverleners kan ons land goed gebruiken. De overheid wil de ziekenhuiscapaciteit uitbreiden, onder meer om voorbereid te zijn op een nieuwe golf coronabesmettingen. Daarvoor zijn duizenden extra verpleegkundigen nodig, maar er is nu al een tekort. De aanmeldingen voor mbo-opleidingen, onder meer in de zorg, zijn wel gestegen. ‘Wat ons echter grote zorgen baart’, zegt MBO Raad-voorzitter Adnan Tekin, ‘is dat die stijging onvoldoende is om nu en in de toekomst te voldoen aan de enorme vraag naar mbo-opgeleide vakmensen in vitale sectoren als de zorg.’
Volgens cijfers van Het Landelijk Netwerk Acute Zorg zouden er elk jaar alleen al 800 tot 1000 intensive care-verpleegkundigen moeten instromen om de vertrekkende verpleegkundigen te vervangen. Ieder jaar beginnen er ongeveer 400 aan hun loopbaan. ‘Op korte termijn zal dat ook niet worden opgelost met alle nieuwe verpleegkundestudenten’, vertelt Limmen. ‘Dat duurt nog een aantal jaar. Mensen zijn hard nodig en gelukkig blijft de populariteit groeien. Ik denk dat dat ook nog wel zo zal blijven.’
Extra geld voor onderwijs
‘Waar het nog wel wringt, is om voor iedereen een stageplek te krijgen. Zeker in deze coronatijd’, aldus Limmen. ‘Daar zoeken we nu alternatieve vormen voor, bijvoorbeeld door studenten bij het coronatesten of vaccineren neer te zetten. Of het theoretische onderwijs naar voren te halen en een stage uit te stellen.’ Gelukkig komt er namens de overheid extra budget beschikbaar voor de begeleiding van studenten in hun voortgang en voor verdere onderwijsontwikkeling. ‘Daar zijn we natuurlijk heel blij mee!’, lacht hij.
En Van den Berg? Die laat zich niet afschrikken door lage salarissen of belaagde ziekenhuizen. ‘Mijn studie is echt een aanrader. Het is bijzonder om dichtbij te staan bij zowel het begin als het einde van het leven. Als ik mezelf door een baan in de zorg kan onderhouden, vind ik het prima. Ik doe dit echt voor de voldoening en de waardering die je van het werk krijgt.’
