Zoals zoveel publieke sectoren kampt ook de VVT-sector met ernstige personeelstekorten en ervaart het personeel dat volhoudt een intense werkdruk. ‘Mijn zorghart zit tegen een infarct aan’. Daarnaast heeft de inflatie grote gevolgen voor de koopkracht van de medewerkers, bleek tijdens de werkbezoeken. De tekorten zijn niet zomaar opgelost, maar CNV zet zich met zijn volle gewicht in om de lopende cao aan te passen aan de gestegen prijzen. Ook heeft de bond een training ontwikkeld voor financiële weerbaarheid.
Steeds nijpender
Natuurlijk hangt alles met elkaar samen, maar ondertussen moet het personeel roeien met de riemen die er zijn en zorgen dat de boel niet overkookt. Dat is niet altijd even makkelijk bleek uit de gesprekken die CNV Zorg & Welzijn voerde in Amsterdam, Apeldoorn, Tilburg en Rotterdam.
Een verzorgende redt het net om even van de afdeling te komen en naar de plek van de soepactie te komen. Ze heeft een drukke ochtend achter de rug, er waren collega’s te kort. Waren er dan zieken? Nee, het komt geregeld voor dat er bij aanvang van het maken van het rooster al onvoldoende mensen zijn en dat ze dus met te weinig mensen staan. Heel fijn dat we vanuit CNV aandacht vragen voor de VVT, want het wordt steeds nijpender. Een bewoner merkt op dat zijn buurvrouw haar kamer niet meer uitkomt. Ze raakt steeds meer vereenzaamd. Verzorgenden zijn veel te druk, daarom gaat hij steeds bij haar langs om eten te brengen en een praatje te maken. Hij neemt daarom een blik soep voor haar mee.
Roosters met gaten
‘Mensen werken hier echt vanuit het hart, en steken dit ook niet onder stoelen of banken.’ Dat zegt Rico Ganga, beleidsadviseur arbeidsvoorwaarden van CNV Zorg & Welzijn, die erbij was in Tilburg en Rotterdam. ‘In het gesprek wijzen ze bijna altijd eerst op het mooie van het werk. 'Dat je het verschil kan maken op iemands oude dag, na een intens leven, is zo’n dankbaar gevoel. Er is enorm veel passie en wilskracht bij het personeel. Ze waarderen de uitgesproken steun die ze krijgen van bewoners/cliënten, maar ook van familie én vooral onderling. Het team waarmee deze mensen werken is voor hen essentieel. Met elkaar moeilijke momenten delen, maar elkaar ook praktisch ondersteunen: diensten overnemen, naar elkaar omkijken en, vaak met humor, de goede moed erin houden. Want er is helaas veel mis. Ganga: ‘Roosters met gaten, structurele onderbezetting, bijna iedereen begint erover. "Zonder mijn collega's zou ik het niet redden, we blijven gaan omdat het moet voor de ouderen, maar dit personeelstekort is echt niet goed", zei een medewerker. En ook: “Het doet gewoon pijn dat we niet altijd kunnen zorgen voor de mensen zoals je dat zou willen.’’’
Vereenzaamd raken
Een bewoner geeft aan dat hij iedere dag weer ziet hoe druk de verzorgenden zijn, hoe de tijd die ze voor de bewoners hebben onder druk staat. Het gaat hem aan het hart en hij staat dan ook vierkant achter de ‘soep’-actie en gunt het personeel meer tijd om hun werk te doen
Een wijkverpleegkundige: ‘We kunnen blijven klagen of we kiezen ervoor ook onze stem te laten horen.’ Haar wens is vooral om de autonomie bij de professionals te laten en de bureaucratie in te dammen
Een student hbo-verpleegkunde vertelt over de ochtend die ze heeft gehad, hoe ze haar route heeft gelopen, over haar dromen voor de toekomst van de zorg en dat ze hoopt op een volgende stage in het ziekenhuis. Een aanwezige directeur wijst haar op de mogelijkheden bij zijn instelling en dat hij recent een andere student een mooi contract heeft kunnen aanbieden, waarbij de optie van over de grenzen van de organisatie werken is opgenomen. Hij nodigt haar expliciet uit om haar wensen kenbaar te maken en het gesprek aan te gaan. Hij ziet de thuiszorg als een plek waar de komende jaren juist veel gaat veranderen, waar de zorg complexer wordt en een interessant werkveld ontstaat.
Kwetsbare situatie
Ganga: ‘En dan hebben we het nog niet eens over de bestaanszekerheid die bij veel medewerkers in het geding komt. Pas na doorvragen durven mensen het hier over te hebben. "Het wordt steeds moeilijker om rond te komen. Mijn collega's en ik werken er zo hard voor, maar de waardering in salaris is niet terug te zien". Een psycholoog die ik sprak, zei: "Ik ben er voor de bewoners, maar merk dat onze helpenden en verzorgenden steeds meer behoefte hebben aan een gesprek. Hun kwetsbare (financiële) situatie lijkt steeds erger te worden"
Over de soepactie zelf werd heel waarderend gesproken. ‘Het is goed dat jullie langsgaan om het gesprek te voeren, en dan krijgen we er ook nog iets lekkers erbij.’ Ook een aantal bewoners viel de actie op: ‘Het personeel hier zorgt goed voor ons, nu moeten ze ook maar eens goed voor het personeel gaan zorgen.’
